BPA - một chất độc hại có trong đồ nhựa và cả đồ kim loại

1.Bình sữa có chất BPA: Rất nguy hiểm!

Theo kết quả nghiên cứu của các nhà khoa học Mỹ, các loại bình sữa trẻ em bằng nhựa polycarbonate có chứa chất Bisphenol A (BPA) gây rối loạn hệ thần kinh, hoạt động sinh sản, về lâu dài có thể làm tổn thương não bộ và gây một số chứng bệnh khác.

Bisphenol A là gì?

Bisphenol-A (gọi tắt là BPA) là một loại hoá chất nhân tạo dùng để sản xuất nhựa PC (polycarbonate) – loại nhựa vẫn được dùng để sản xuất bình sữa hiện nay.

BPA gây hại như thế nào?

BPA được phát hiện trong nhiều báo cáo khoa học của các nhóm nghiên cứu độc lập. Trong bản đánh giá do một nhóm 12 chuyên gia thực hiện theo Chương trình phòng chống độc quốc gia của Mỹ (The National Toxicology Program – NTP), BPA làm cho hệ sinh dục và não của động vật sơ sinh phát triển bất thường. Chỉ cần một liều nhỏ BPA cũng có thể gây ảnh hưởng tương tự lên bào thai người và trẻ nhỏ. Tuy nhiên, báo cáo này không khẳng định là với lượng BPA là bao nhiêu thì sẽ ảnh hưởng đến hệ thần kinh và hệ sinh dục của con người.

Những nghiên cứu này đã làm dấy lên mối lo ngại về tác hại của BPA tới sức khỏe con người, dẫn đến nhiều hoạt động kêu gọi tẩy chay BPA tại nhiều quốc gia trên thế giới.

Tháng 4/2008, Bộ Y tế Canada đã chính thức coi BPA là chất nguy hiểm.

Vài kinh nghiệm phân biệt bình có chất BPA

Trên thị trường có rất nhiều bình sữa là làm bằng nhựa polycarbonate và có thể nhà sản xuất vì lý nào đó không ghi lên sản phẩm.

Bằng mắt thường, người dùng có thể chú ý một vài đặc điểm như:

Nhựa polycarbonate thường khá cứng, nhìn trong suốt vì có chất BPA.

Nếu dưới đáy bình có biểu tượng có nghĩa là chắc chắn bình làm bằng nhựa polycarbonate.

Trong khi đó, các sản phẩm làm bằng nhựa polypropylene nhìn sẽ đục hơn và mềm hơn là nhựa polycarbonate.

Bình sữa được làm từ nhựa polypropylene sẽ có chữ PP hoặc biểu tượng ở dưới đáy bình.

(Tin từ Dantri)

2.Chất độc bisphenol-A tràn lan ở Việt Nam

Theo một nghiên cứu trên chuột của Mỹ, bisphenol-A (BPA) là hóa chất rất độc hại và có thể thôi nhiễm từ bao bì vào thức ăn. Trong khi đó, tại Việt Nam, hóa chất này lại có mặt ở hầu hết các loại hộp, can, thùng đựng thực phẩm với hàm lượng khó kiểm soát.

Phó giáo sư Nguyễn Văn Khôi, phòng vật liệu polymer, Viện Hoá học, Viện khoa học Việt Nam, cho biết, bisphenol-A (BPA) thuộc nhóm polycarbonat, gồm các chất polymer dẻo nóng và trong suốt, được sử dụng như chất tạo khuôn. BPA chủ yếu có trong sơn epoxy – một loại sơn bảo quản dùng để tráng bên trong các sản phẩm bằng nhựa và đồ hộp kim loại đựng thực phẩm, nhằm bảo quản, chống lão hóa, chống thấm và ăn mòn.

Ở Việt Nam, BPA có mặt trong các loại đồ chơi trẻ em và đồ gia dụng bằng nhựa như bát đĩa, cốc, cặp lồng, hộp, chai, lọ, thùng đựng đồ uống như sữa, bia, rượu… Phần lớn đồ hộp bằng kim loại cũng được tráng sơn epoxy để bảo quản thức ăn. Bên cạnh epoxy, người ta còn sử dụng một số loại sơn bảo quản khác như urniorethan và diputinxalat cho các sản phẩm đựng thức ăn trong tủ lạnh. Ngoài đồ gia dụng, chất bisphenol-A còn rất phổ biến trong các loại sơn tổng hợp, đặc biệt là những loại dùng để sơn cửa, bàn ghế, tường nhà…

Tiến sĩ Khôi khẳng định các loại sơn bảo quản trên đều mang độc tính. Một số chất cấu thành có thể đi vào thức ăn nếu không được sản xuất theo đúng tiêu chuẩn an toàn. BPA là một ví dụ điển hình -nó có thể thôi nhiễm khi bao bì được đun nóng, được làm sạch bằng các chất tẩy rửa mạnh hoặc tiếp xúc với thức ăn hoặc đồ uống có tính axit.

Hiện Việt Nam chưa có nghiên cứu nào về tác hại của BPA, song theo ông Khôi, nó có thể gây ung thư giống như một số thành viên khác trong nhóm chất dẻo polycarbonat. Tại Mỹ, người ta đã cảnh báo BPA có thể ảnh hưởng xấu đến khả năng sinh sản của cả nam và nữ, làm thay đổi chức năng của hệ miễn dịch, gây rối loạn hành vi và khả năng nhận thức. Về lâu dài, nó có thể gây tổn thương não bộ, gây ra căn bệnh Alzheimer và một số bệnh ung thư. Trẻ nhỏ sớm tiếp xúc với Bisphenol-A sẽ bị tổn thương vĩnh viễn.

Hiện nay, BPA và phần lớn các chất phụ gia công nghiệp khác đang sử dụng tại Việt Nam đều được nhập khẩu từ nhiều nguồn với chất lượng khác nhau. Loại càng rẻ tiền thì lại càng nhiều tạp chất và độc tính càng cao. Tỷ lệ các chất phụ gia công nghiệp trong đồ gia dụng hiện nay đều do nhà sản xuất quyết định.

Cho đến nay, Việt Nam chưa có quy định nào về tiêu chuẩn an toàn của chất bisphenol-A. Phòng Khoa học tiêu chuẩn của Bộ Y tế cho biết, Bộ chỉ kiểm duyệt mức độ thôi nhiễm của hóa chất, trong đó có bisphenol-A, từ bao bì bằng chất dẻo ra thực phẩm, chứ không quản lý về chất lượng của bao bì. Còn Cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng thì có nhận thử nghiệm độc tính của các sản phẩm nhựa và đồ chơi trẻ em, nhưng là theo đơn đặt hàng, chứ không có chức năng kiểm duyệt.

Theo ông Khôi, để hạn chế rủi ro, người tiêu dùng nên lựa chọn sử dụng những mặt hàng có tên tuổi và chất lượng. Không nên ham rẻ mà dùng những đồ không rõ nguồn gốc được bày bán trôi nổi trên thị trường. Trường mẫu giáo và nhà trẻ cần đặc biệt quan tâm đến chất lượng khi mua sắm bát, đĩa, cốc nhựa và đồ chơi cho trẻ.

Linh ChiPV VNExpress

3. Nước nóng phóng thích các hợp chất có hại trong chai nhựa

Theo các nhà khoa học thuộc Đại học Cincinnati (UC), hoạt chất Bisphenol A (BPA) thoát ra từ các chai nhựa polycarbonate nhiều hay ít không phụ thuộc vào tuổi thọ chai mà chính là nhiệt độ của chất lỏng chứa trong chai.

Tiến sĩ Scott Belcher và cộng sự phát hiện ra khi những chai nước bằng nhựa polycarbonate, cả cũ lẫn mới, tiếp xúc với nước nóng thì chất BPA, một chất tổng hợp có vai trò gần như nội tiết tố nữ khi được hấp thu vào cơ thể, bị thải ra nhanh gấp 55 lần so với trước khi tiếp xúc với nước nóng.

Belcher, phó Giáo sư khoa Dược lý và Sinh lý học tế bào tại UC giải thích: “Những công trình trước đó đã chỉ ra rằng nếu ta đều đặn chà xát, rửa hoặc nấu sôi những chai polycarbonate thì chúng đều thải ra chất BPA. Điều đó cũng có nghĩa là BPA có thể tồn tại trong nhiều dạng nhựa polycarbonate. Nhưng chúng tôi muốn biết sử dụng bình thường trong cuộc sống hàng ngày có thể xảy ra khả năng đó không và đâu là yếu tố quyết định ảnh hưởng lên quá trình giải phóng chất này.”

“Chúng tôi bắt đầu ngay với những bài kiểm tra dựa trên cách người tiêu dùng sử dụng những chai nước nhựa plastic và sự khác biệt lớn nhất mà chúng tôi ghi nhận được là hàm lượng giải phóng chất liên quan đến nhiệt độ chất lỏng. Chai sử dụng được 9 năm có hàm lượng BPA giải phóng cũng tương tự như những chai mới.”

Những chai nhựa được sử dụng trong nghiên cứu kiểm tra chất Bisphenol A. (Ảnh: UC)

BPA là một trong những hóa chất nhân tạo xếp vào nhóm “phá vỡ nội tiết”, có nghĩa là chúng làm thay đổi chức năng nội tiết tố bằng việc bắt chước vai trò của nội tiết tố tự nhiên của cơ thể. Nội tiết tố được tiết ra thông qua các tuyến nội tiết và có nhiều chức năng khác nhau trong cơ thể.

Hóa chất này thường được sử dụng rộng rãi trong những sản phẩm như chai nước tái sử dụng, lớp lót thực phẩm đóng hộp, ống nước và chất trám răng. Chúng có khả năng ảnh hưởng đến hệ sinh sản và phát triển não bộ trong những nghiên cứu trên động vật.

Blecher giải thích: “Có rất nhiều chứng cứ khoa học cho thấy tác hại của một lượng rất nhỏ BPA trong phòng thí nghiệm và trong các thử nghiệm trên động vật nhưng có rất ít chứng cứ y khoa về tác hại của nó trên con người. Tuy nhiên, giới khoa học lại rất nghi ngờ khả năng gây ảnh hưởng xấu lên con người của hợp chất này.”

Nhóm của Belcher phân tích những chai nước polycarbonate đã qua sử dụng lấy từ một phòng tập leo núi ở địa phương và mua những chai nước mới cùng nhãn hiệu tại một cửa hàng bán lẻ. Tất cả những chai này đều được qua một bài kiểm tra kéo dài 7 ngày trong những tình huống bình thường như đi du lịch, leo núi và những hoạt động thám hiểm ngoài trời khác.

Các nhà nghiên cứu thuộc UC phát hiện hàm lượng BPA phóng thích từ những chai nước cũ và mới hoàn toàn giống nhau cả về số lượng và tốc độ – trong điều kiện nước mát và ấm. Tuy nhiên, hàm lượng này cao đột biến khi những chai này tiếp xúc với nước nóng, dù chỉ trong thời gian ngắn. Belcher cho biết: “Khi đem so sánh với vận tốc của cùng một chai, tốc độ này nhanh hơn từ 15 đến khoảng 55 lần.”

Trước khi tiếp xúc với nước nóng, vận tốc phóng thích của từng chai là vào khoảng 0.2 đến 0.8 nanogram/giờ. Sau đó, con số này là 8 đến 32 nanogram/giờ.

Belcher nhấn mạnh vẫn chưa rõ hàm lượng BPA cao đến mức nào thì nguy hiểm cho con người. Ông khuyên người tiêu dùng nên quan tâm những chất tích tụ môi trường gây hại cho cơ thể như thế nào.

“BPA là một trong những hóa chất tương tự như estrogen mà con người tiếp xúc, và các nhà khoa học vẫn đang cố gắng làm rõ những chất phá vỡ nội tiết – bao gồm chất phyto-estrogens tự nhiên từ đậu nành mà con người vẫn cho là vô hại – tích tụ và ảnh hưởng đến sức khỏe. Ngày càng có nhiều bằng chứng khoa học chứng minh cho điều đó.”

Tuệ Minh (Theo ScienceDaily)

Hiện nay đã có bán các hộp nhựa ,và  kim loại không có BPA  ở các siêu thị lớn như Lotte ,Parkson có hiệu lock&lock. Hãy lựa chọn kỹ nhé.





hộp nhựa BPA

một số mẫu bình sữa không có BPA